Onanizm u dzieci - PORADY TERAPEUTY

Reakcja rodzica jest zrozumiała i może wynikać z braku stosownej wiedzy, obaw przed trudnymi tematami czy choćby wstydem, ponieważ w naszym społeczeństwie seksualność jest tematem tabu a seksualność dziecięcą dorośli interpretują wg swoich dorosłych schematów.

Samą masturbację (pamiętajmy, że słowo onanizm odbierane jest pejoratywnie) traktować należy jako przejaw dziecięcej seksualności, występujący nawet w wieku niemowlęcym. Jest to forma zainteresowania własnym ciałem i dostarczania sobie przyjemnych doznań. Najczęściej zachowania autoerotyczne obserwuje się u dzieci w wieku przedszkolnym, w wieku wczesnoszkolnym pojawiają się rzadziej – w tym okresie rozwój seksualny jest w pewnego rodzaju uśpieniu a zainteresowanie płciowością wycisza się.  Warto pamiętać, że zachowania autoerotyczne są ściśle związane z rozwojem psychoseksualnym.

Masturbację, w zależności od celu jaki chce osiągnąć dziecko, możemy podzielić na trzy rodzaje:

Masturbacja rozwojowa wynikająca z przyjemności dotykania różnych obszarów własnego ciała - tych dobrze ukrwionych i unerwionych. Dzieci przypadkowo odkrywają taki sposób pobudzania się i go powtarzają. Schemat zachowania w tym przypadku zawsze jest taki sam np. ocieranie o bok fotela. Dzieci zazwyczaj robią to od czasu do czasu i w tajemnicy. Masturbacja rozwojowa nie niesie za sobą żadnych niebezpieczeństw, często mija bez żadnej interwencji.

Masturbacja eksperymentalna – celem jej jest zaspokojenie ciekawości poznawczej zaś odczuwanie przyjemności jest pewnego rodzaju dodatkiem. Dziecko w naturalny sposób pragnie poznać swoje ciało i traktuje je często jak poligon doświadczalny dla własnych eksperymentów i badań. Zazwyczaj nie ukrywa swoich działań i nie powtarza schematu zachowań.  Ten rodzaj masturbacji niesie za sobą ryzyko, że dziecko zrobi sobie krzywdę używając do stymulacji różnych przedmiotów.

Masturbacja instrumentalna,  której celem nie jest osiągnięcie przyjemności czy ciekawość poznawcza, ale  zaspokojenie innej niż seksualna potrzeby np. rozładowanie napięcia związanego z silnym stresem czy zwrócenie na siebie uwagi.

W tym przypadku należy zastanowić się jaka może być przyczyna  takich zachowań i skoncentrować na jej usunięciu.

Warto wspomnieć także, że mogą występować jeszcze inne przyczyny masturbacji, np. infekcje okolic intymnych – w tym wypadku wizyta u lekarza rozwiąże problem.

Sama wiedza teoretyczna na temat masturbacji i jej przyczyn często rodzicom nie wystarcza. W tym miejscu zazwyczaj padają pytania: Co z TYM robić? Jak reagować?

Przede wszystkim nie karać, nie ośmieszać i nie wzbudzać poczucia winy. Dziecko nie ma świadomości, że robi coś złego.

Nie zabraniaj i nie strasz. Te metody są zazwyczaj nieskuteczne. Jeśli dziecko zachowaniami autoerotycznymi rozładowuje napięcie to  straszenie może spowodować nasilenie objawów.

Rozmawiaj z dzieckiem. Wytłumacz, że to co robi może sprawić mu ból i jest dla niego niebezpieczne. Zaproponuj inne formy aktywności, które zaspokoją jego ciekawość poznawczą.

Odnoś się do norm społecznych – mów, kiedy można dotykać swoich narządów płciowych,  „nie pokazujemy swoich miejsc intymnych publicznie”.

Nie obawiaj się prosić o pomoc specjalistów nie tylko w przypadku masturbacji instrumentalnej (wtedy naprawdę jest to konieczne), lecz także zawsze wtedy, kiedy zachowanie dziecka budzi Twój niepokój. Obserwuj swoje dziecko, kiedy, jak, w jakich okolicznościach i jak często  masturbuje się. Pomoże to specjaliście określić jaki typ zachowań prezentuje maluch i wskaże odpowiednią drogę  postępowania.

Zamysłem autora jest zasygnalizowanie tematu. Każdy przypadek warto rozpatrywać indywidualnie. Rodziców zachęcamy do bezpośredniego kontaktu ze specjalistami – psychologiem, lekarzem, seksuologiem, a zainteresowanych poszerzeniem swojej wiedzy odsyłamy do następujących lektur:

1. Lew-Starowicz, Alicja Długołęcka "Edukacja seksulana"

2. Sharon Maxwell "Jak rozmawiać z dziećmi o seksie. Mądre wychowanie dzieci w świecie internetu i nowoczesnych technologii"

3. Lynda Madaras, Area Madaras "Co się dzieje z moim ciałem. Książka dla dziewcząt i rodziców"

4. Roni Cohen-Sandler, Michelle Silver "Sztuka porozumienia".

Marzena Dzieciątkowska

Terapeuta dziecięcy, Towarzystwo Nasz Dom